Ogólne zasady
Mecze piłki nożnej rozgrywane są według pewnych zasad, które nazywamy przepisami piłki nożnej. Do gry używa się pojedynczej, okrągłej piłki. Obie drużyny, składające się z 11 zawodników, rywalizują ze sobą w celu wbicia piłki do bramki przeciwnika, co nazywamy zdobyciem gola (bramki). Drużyna, która w momencie zakończenia meczu, ma więcej strzelonych goli, wygrywa mecz. Jeżeli obie drużyny mają strzeloną taką samą ilość bramek, mamy wtedy remis. W wyjątkowych sytuacjach, nie dopuszcza się do wyniku remisowego i rozgrywa zawody, aż do wyłonienia zwycięzcy.

Podstawową zasadą jest zakaz używania rąk do przemieszczania piłki (zakaz ten nie dotyczy jednak bramkarzy). Jedyną sytuacją w której zawodnik może zagrać piłkę ręką, jest wrzut z autu. Zawodnicy przeważnie używają stóp do poruszania piłki, chociaż mogą używać do tego innych części ciała (np. głowy, tułowia, barku)
Podczas piłkarskiego meczu możemy być świadkami dryblingów (minięcie przeciwnika z piłką przy nodze), podań i strzałów na bramkę, która jest strzeżona przez bramkarza z przeciwnej drużyny. Drużyna, która nie jest w posiadaniu piłki może próbować przejąć ją od rywala poprzez przecięcie podania pomiędzy przeciwnikami, bądź też przez bezpośrednie odebranie piłki zawodnikowi z przeciwnej drużyny. Należy jednak pamiętać, że fizyczny kontakt pomiędzy zawodnikami jest niedozwolony.

- pole gry
Mecze rozgrywane są na boisku, którego wielkość zawiera się w następujących wymiarach: szerokość od 45 m do 90 m, a długość od 90 m do 120 m.
Boisko oznaczone jest białymi liniami. W chwili wyjścia piłki poza te linie, mecz jest przerywany, a piłkę ponownie do gry wprowadza zawodnik drużyny, która wcześniej nie była w posiadaniu piłki. Boisko podzielone jest na połowy przez linię środkową. Na murawie są jeszcze inne mniejsze wydzielone pola:
- pole bramkowe – wyznaczone przez linie, znajdujące się w odległości 5,5 m od bramki
- pole karne – pole wyznaczone przez linię, znajdującą się w odległości 16,5 m od bramki. Wewnątrz tego pola w odległości 11 m od bramki znajduje się punkt rzutu karnego.
W każdym z rogów boiska znajduje się chorągiewka, której zadaniem jest oznaczenie krańców boiska.

- bramki
Bramki są ustawione na krańcach krótszych boków boiska. Składają się z dwóch słupków o wysokości 2,44 m, postawionych pionowo, znajdujących się w odległości od siebie 7,32 m i górą połączonych poprzeczką. Bramki, podobnie jak linie muszą być białego koloru.

- piłka
Zgodnie z wymogami piłki nożnej, piłka musi być sporządzona ze skóry lub sztucznego materiału. Jej obwód musi zawierać się w granicach 68 – 70 cm, a jej masa musi być pomiędzy 410, a 450 g.
Piłkę można uderzać głową, nogą, przyjmować na klatkę piersiową itp., ale nie wolno dotykać rękami. W obrębie pola karnego zakaz ten nie dotyczy bramkarza, po uderzeniu piłki przez zawodnika drużyny przeciwnej. Celowe dotknięcie piłki ręką jest karane rzutem wolnym dla drużyny przeciwnej (lub rzutem karnym, jeśli piłki dotknął zawodnik pola we własnym polu karnym). W zależności od sytuacji, sędzia może dodatkowo ukarać zawodnika, który przewinił kartką.

- zawodnicy
Drużyna piłkarska składa się z 11 podstawowych zawodników. Możliwa jest większa ilość piłkarzy – są oni tak zwanymi zawodnikami rezerwowymi, których można wykorzystać do dokonania zmiany piłkarza znajdującego się aktualnie na boisku. Drużynę tworzy bramkarz oraz dziesięciu zawodników z pola. Wszyscy oprócz bramkarza muszą być ubrani w jednakowe stroje. Bramkarz jako zawodnik, którego obowiązują nieco inne przepisy, musi mieć strój wyróżniający go spośród innych piłkarzy. Przepisy piłki nożnej nie wyróżniają innych pozycji niż bramkarz, ale praktyka spowodowała wytworzenie kilku innych pozycji. Ogólnie rzecz biorąc mamy trzy główne kategorie: napastnicy, których zadaniem jest zdobywanie bramek; obrońcy, którzy chronią swój zespół przed stratą bramki oraz pomocnicy, których zadaniem jest rozgrywanie piłki, by ułatwić napastnikom strzelenie bramki. Wszystkich tym zawodników, w przeciwieństwie do bramkarza, możemy nazwać zawodnikami, grającymi w polu. Powyższe pozycje można jeszcze podzielić ze względu na to, na jakiej stronie boiska gra zawodnik. Na przykład są: środkowi obrońcy, prawo- i lewoskrzydłowi pomocnicy.

Wykroczenia i kary:
Niedozwolone i niebezpieczne zagrania, zwane faulami, są wychwytywane i karane przez sędziego prowadzącego zawody (zwanego też arbitrem). Przykładowymi niedozwolonymi akcjami mogą być: zagranie piłki ręką, podkładanie nogi zawodnikowi przeciwnej drużyny, opychanie rywala. Niedozwolone zagrania karane są przez arbitra poprzez odgwizdanie rzutu wolnego, bądź rzutu karnego w zależności od miejsca w jakim nastąpił faul. Sędzia może ukarać zawodnika grającego niezgodnie z przepisami żółtą kartką (ostrzeżenie), bądź czerwoną (konieczność opuszczenia boiska). Otrzymanie drugiej żółtej kartki przez tego samego zawodnika , ma takie same skutki jak otrzymanie czerwonej kartki.

Rzut wolny
Po przewinieniu zawodnika, czy też po spalonym sędzia zatrzymuje grę i każe ją wznowić drużynie poszkodowanej z miejsca, w którym popełniono wykroczenie. Rozróżniamy rzut wolny pośredni - czyli taki, w którym piłka przed wpadnięciem do bramki musi mieć kontakt z innym zawodnikiem, nie tylko z wykonawcą rzutu i rzut bezpośredni - gdzie wykonawca może od razu strzelać na bramkę przeciwnika. W czasie wykonywania rzutu wolnego żaden z zawodników drużyny przeciwnej nie może stać bliżej niż 9 m 15 cm (10 jardów) od miejsca wykonywania rzutu wolnego. Bardzo często drużyna, przeciw której wykonywany jest rzut wolny ustawa mur, aby utrudnić przeciwnikowi strzał na bramkę. W murze może stać dowolna ilość zawodników. Najczęściej decyzję o ustawieniu muru poodejmuje bramkarz, on też decyduje ilu zawodników powinno się tam znaleźć. Jeśli przed wykopem któryś z zawodników drużyny przeciwnej znajdzie się w strefie 9 metrów 15 centymetrów, to rzut wolny jest powtarzany, a zawodnik może zostać ukarany upomnieniem lub kartką. Faul, po którym odbywać się będzie rzut wolny musi mieć miejsce poza obszarem pola karnego rywala, w przeciwnym wypadku sędzia dyktuje tzw. jedenastkę czyli rzut karny.

Przywilej korzyści
W celu zadośćuczynienia drużynie na której popełniony został faul sędziowie używają czasami tzw. „przywileju korzyści”. Oznacza on, że odgwizdanie pewnych sytuacji i decyzji można odłożyć w czasie na później, jeśli drużyna pokrzywdzona odniesie z tego wyraźną korzyść. Przykładowo – jeśli podczas wykonywania rzutu wolnego mur wbiegnie w strefę 9,15 m od piłki, a mimo to padnie gol, to sędzia nie nakaże powtórzenia rzutu wolnego. Podobnie będzie, gdy nastąpi faul na kartkę, lecz sędzia zdecyduje pokazać się ją po zakończeniu akcji, gdyż pokrzywdzona drużyna pomimo faulu jest w posiadaniu piłki.

Spalony
Wydaje się, że zasada spalonego jest najbardziej skomplikowaną zasadą w piłce nożnej i osoby, które nie miały wcześniej do czynienia z tym sportem , mogą mieć trudności z jej zrozumieniem. Spalony - silnie ogranicza możliwości angażowania się w akcje ofensywne zawodników. Mówiąc najprostszym językiem, zawodnik z drużyny atakującej nie może po prostu czekać na piłkę blisko bramki przeciwnika, mając między bramką a nim, tylko bramkarza.
Spalony jest wtedy gdy napastnik wysunie się za linie obrony i przedostatniego zawodnika drużyny broniącej się w momencie podania piłki.

Stałe fragmenty gry
Oprócz rzutów karnych i wolnych w piłce nożnej występują inne stałe fragmenty gry nie związane z przewinieniami. Do nich należą wznowienie gry od środka, wrzut z autu, rzut od bramki (tzw. piątka), rzut rożny, rzut sędziowski.

Wznowienie gry od środka
Wykonywane jest na początku każdej połowy, lub po strzelonej bramce, wykonywany przez drużynę, która tą bramkę straciła.

Wyrzut z autu
Jeśli piłka po uderzeniu, podaniu lub odbiciu przekroczy boczną linię boiska, sędzia odgwizduje aut. Wznowienie gry następuje przez wyrzut piłki rękoma, zza głowy, przez zawodnika drużyny przeciwnej. Jest to jedyny fragment gry, kiedy zawodnik z pola może zagrywać piłkę ręką.

Rzut rożny – stały fragment gry wykonywany, gdy któryś z zawodników broniących się, wybije piłkę poza własną linię bramkową. Sędzia wtedy przyznaje drugiej drużynie rzut rożny (ang. corner), z którego piłka jest wznawiana wykopem z narożnika boiska przez zawodnika drużyny przeciwnej.

Rzut od bramki (tzw. piątka) - Stały fragment gry wykonywany, gdy któryś z zawodników atakujących wybije piłkę poza linię bramkową przeciwnika. Jeden z zawodników drużyny broniącej się, ustawia piłkę na własnym polu bramkowym i nogą wprowadzą ją do gry.

Rzut sędziowski – Rzutem sędziowskim wznawia się grę przerwaną sygnałem gwizdka, między innymi na skutek kontuzji zawodnika, zaistniałej bez naruszenia przepisów gry; konieczności usunięcia z boiska osób nieupoważnionych, uszkodzenia piłki. Do rzutu sędziowskiego przystępuje po jednym z zawodników z rywalizujących drużyn, sędzia rzuca piłkę na boisko, a dwaj zawodnicy starają się ją wywalczyć dla własnej drużyny.

Czas trwania gry i wyłanianie zwycięzcy
Przeważnie mecz piłki nożnej dorosłych drużyn trwa 90 minut (dwie połowy po 45 minut). Czas meczu liczony jest ciągle, co oznacza, że kiedy piłka jest poza grą, czas nadal płynie. Sędzia może przedłużyć każdą połowę meczu stosownie do przerw w grze. Zwykle jest 15 minutowa przerwa pomiędzy obiema połowami.
W rozgrywkach ligowych na końcu spotkania dopuszczalny jest remis. W zawodach typu: przegrywający-odpada, musi być rozegrana dogrywka. Dogrywka składa się z dwóch połów, trwających po 15 minut. Jeśli dogrywka nie przyniesie rozstrzygnięcia, wówczas zawodnicy obu drużyn wykonują serię rzutów karnych (po 5 rzutów karnych, każda dla każdej drużyny), a gdy i po nich nie ma zwycięzcy, wykonuje się na przemian po jednym rzucie karnym, aż do osiągnięcia ostatecznego zwycięstwa.

Sędziowie
Mecz piłkarski prowadzony jest przez sędziego głównego, który ma pełne prawa do egzekwowania przepisów i którego decyzje są ostateczne. Sędziemu głównemu towarzyszą dwaj sędziowie liniowi oraz asystent. Zadaniem sędziów liniowych jest pomaganie w podejmowaniu decyzji sędziemu głównemu, poprzez sygnalizację chorągiewką. Asystent sędziego głównego pilnuje zgodności z przepisami dokonywanych zmian, oraz pokazuje czas doliczony do regulaminowego czasu meczu.