Pływanie - umiejętność niezbędna
Już słynny grecki filozof Platon mawiał, że "kto ani czytać, ani pływać nie potrafi, ten urzędu państwowego nie może piastować".
Pływanie oprócz niezaprzeczalnych walorów rekreacyjnych ma szczególne znaczenie w profilaktyce wad postawy dzieci i młodzieży. Wzmacnia ono gorset mięśniowy kręgosłupa, rozciąga przykurczone mięśnie, powiększa pojemność oddechową płuc. Szczególnie polecane jest w okresie dojrzewania, gdy zwiększa się ryzyko wystąpienia skrzywień kręgosłupa.
Ćwiczenia na basenie:
- są doskonałą zabawą, relaksującą zarówno fizycznie jak i psychicznie;
- są gimnastyką dla mięśni i stawów, przez co w efekcie zmniejszają napięcie mięśniowe, pobudzając jednocześnie prawidłowy rozwój gorsetu mięśniowego oraz aparatu kostno-stawowego;
- stanowią profilaktykę skrzywień kręgosłupa;
- podnoszą ogólną odporność młodego organizmu na infekcje i zakażenia;
- wspomagają proces rehabilitacji np. u dzieci z dolegliwościami kostno - stawowymi, korzystnie oddziaływując na ruchomość stawów;
- w istotny sposób wpływają pobudzająco na tempo i jakość rozwoju fizycznego i umysłowego;
- odgrywają niebagatelną rolę w budowaniu więzi emocjonalnej między dzieckiem a rodzicami, którzy mogą aktywnie uczestniczyć w zajęciach.
A zatem - pływajmy!!!
Nauka pływania - warto wiedzieć
Naukę pływania można rozpocząć już od piątego roku życia dziecka, a nawet wcześniej. Około 12 systematycznych przemyślanych jednostek zajęć w wodzie wystarczy, aby nauczyć się elementarnego pływania umożliwiającego przepłynięcie co najmniej 15 m. Rodzice sami mogą uczyć dzieci początków tego sportu, byle nauka odbywała się w wodzie o głębokości sięgającej dzieciom najwyżej do ramion i byle przestrzegali reguł w odniesieniu do przeprowadzania kąpieli w wodach otwartych. Przypominamy tylko, że nauka powinna odbywać się w wodach strzeżonych, czystych, o temperaturze nie niższej jak 18°C. Niżej podane ogólne wskazówki pomogą wam w nauczaniu tej pożytecznej umiejętności.
U wielu ludzi utarło się przekonanie, że dzieci dlatego szybciej uczą się pływać od dorosłych, ponieważ w mniejszym stopniu boją się wody. Jest to tylko częściowa prawda. Dzieci lubią bawić się w wodzie, ale tylko płytkiej, sięgającej im najwyżej do kolan. Przed wodą głębszą odczuwają respekt. U niektórych dzieci występuje tak silny lęk przed głębszą wodą, że lepiej wstrzymać się z nauką pływania ma pewien czas, dopóki stopniowo nie przezwyciężymy ich obaw. Wiemy też, że tego, kto raz tonął lub był świadkiem tonięcia, trudno potem nauczyć pływać, czasami nawet jest to niemożliwe. Toteż oswajanie z wodą dziecka obawiającego się kontaktu z otwartą przestrzenią wodną wymaga wiele taktu i cierpliwości. Niewłaściwie natomiast postępują ci, którzy uczą pływania od razu wrzucając dziecko do wody z brzegu lub łodzi. Wprawdzie wiele osób w ten sposób nauczyło się utrzymywać na powierzchni wody, ale jeszcze więcej tak się zniechęciło, że pozostali straceni dla tego sportu.
Podstawowym warunkiem rozpoczęcia nauki pływania jest uprzednie osłabienie u dziecka odruchów obronnych przed wodą. Możemy tego dokonać przez stopniowe oswajanie z wodą, wyrobienie u dziecka przekonania, że pod opieką rodziców lub instruktora nic mu w wodzie nie grozi. Dlatego tak ważne jest, aby osoba ucząca pływania sama, choć w stopniu dostatecznym miała opanowaną tę umiejętność. A dziecko powinno być tego świadome.
Uczyć pływania możemy indywidualnie, a także zespołowo, ale nie w większych grupach jak 6-8 osób. Jednostka zajęć nie powinna trwać dłużej niż 40 minut, w tym około 15 minut zajęć przeprowadzać będziemy na powietrzu (na lądzie), a 25 minut - w wodzie. Zajęcia w wodzie poprzedzamy rozgrzewką na lądzie w formie zabawy w piłkę, ringo lub ze skakanką. W wodzie stosować będziemy wiele odpowiednich ćwiczeń i zabaw, zwracając uwagę, aby dziecko przez cały czas było aktywne. Dziecko powinno sobie zdawać sprawę, że samo musi się nauczyć pływać, nikt nie jest w stanie go w tym wyręczyć. Opiekun może mu tylko zagwarantować bezpieczeństwo w wodzie i wskazywać odpowiednie ćwiczenia pomocne w opanowaniu pływania.
Aby nauczyć się pływać, dziecko musi wykonać w wodzie kilka tysięcy powtórek ruchów ramion, nóg oraz ich koordynacji. Naturalnie w rozłożeniu na kilkanaście jednostek zajęć odbywanych codziennie, co drugi dzień. Zbyt długie przerwy w nauce nie są korzystne. Stosunkowo najwięcej trudności sprawia dziecku uchwycenie równowagi, kiedy ciało bezwładnie utrzymuje się samo na powierzchni wody.
Przy nauczaniu pływania elementarnego lepiej zrezygnować z przyborów pomocniczych. Jeżeli ktoś nauczył się utrzymywać na powierzchni wody przy pomocy pływaków, to aby nauczyć się samodzielnie pływać i tak musi rozpoczynać naukę niemal od początku. Najlepiej rozpocząć naukę pływania od prób utrzymania się na wodzie w pozycji na wznak. Po kilku zajęciach, kiedy dziecko opanuje choćby częściowo koordynację ruchów pływania na wznak, przechodzimy do nauki pływania na piersiach. Jest to o tyle trudniejsze, że w tej pozycji dziecko musi uporać się z trudnościami związanymi z oddychaniem, powinno więc już dość pewnie utrzymywać się na wodzie. Wiele czasu należy poświęcić na tak zwane "rozpływanie". Na tym etapie nauki dziecko jeszcze samo ustala tempo, jakie jest dla niego najodpowiedniejsze.
W miarę opanowywania pływania odległość opiekuna od dziecka w wodzie powinna się zwiększać, trzeba mu zostawiać coraz więcej swobody. Nauczanie pływania pozostawia w środkowym układzie nerwowym mniej lub bardziej trwałe ślady, które w miarę dalszej nauki są coraz wyraźniejsze. Dlatego też, kto raz posiadł sztukę pływania, zdobył ją na całe życie.
Naucz się pływać - zestawy ćwiczeń
Nauka pływania - Zestaw 1
Przedstawiamy pięć zestawów ćwiczeń dla nauczania elementarnego pływania. Jeden zestaw ćwiczeń jest opracowany dla przeprowadzenia dwóch - trzech jednostek zajęć. Mamy nadzieję, że wystarczą one przy dużej inwencji na nauczenie dziecka tego sportu w krótkim czasie.
Pierwsze dwie jednostki zajęć prowadzimy w wodzie o głębokości do kolan i do pasa. Poświęcamy je głównie na oswajanie dzieci z wodą. Będziemy starali się przezwyciężać u dzieci lęk przed nią. W czasie tych zajęć dziecko powinno nauczyć się swobodnego poruszania się w wodzie, zanurzania głowy pod wodę i kładzenia się na dnie płytkiej wody. Zostawimy dziecku trochę swobody dla dokonania pierwszych prób samodzielnego utrzymywania się na wodzie. Dziecko w czasie zabaw będzie miało możność zapoznać się z oporem i wyporem wody. Trudniejsze ćwiczenia należy demonstrować i objaśniać.
Dziecko, które chorowało na uszy, powinno ćwiczyć w czepku ściśle przylegającym do uszu i unikać zanurzania głowy pod wodę. Czas trwania każdych pierwszych trzech zajęć w wodzie ograniczymy do 15 minut.
1. Biegiem do wody
Razem z dzieckiem, lecz nie trzymając go za rękę, wchodzimy biegiem do płytkiej wody, do uprzednio wyznaczonego miejsca.
2. Czołganie się po dnie
Dziecko kładzie się brzuchem na dnie z głową nad wodą i zaczyna czołgać się w przód i do tyłu, swobodnie oddychając. Jeżeli woda jest nieco głębsza, wtedy może się czołgać w klęku podpartym.
3. Przejażdżka rowerem wodnym
W leżeniu tyłem z przedramionami opartymi
o dno - ruchy nóg jak przy jeździe na rowerze.
4. Turlanie
Leżenie na dnie na wznak na płytkiej wodzie i turlanie się na zmianę w lewą i prawą stronę. W czasie turlania woda będzie zalewać dziecku twarz, jest to dobre ćwiczenie na oswojenie dziecka z wodą.
5. Na głębszą wodę
Trzymając się blisko dziecka wchodzimy z nim na głębszą wodę nieco powyżej jego bioder.
6. Opłukiwanie twarzy wodą
Pochylamy się z dzieckiem twarzą nad lustrem wody i nie zamykając oczu opłukujemy sobie dłońmi twarz oraz kark. Takie chlapanie wywołuje wiele uciechy.
7. Zanurzanie się w wodzie
Kilkakrotne zanurzanie się na moment z głową pod wodę. Należy stopniowo przyzwyczajać dziecko, aby nie zamykało oczu i nie zatykało nosa.
8. Biegiem z wody
Dziecko stoi w wodzie sięgającej mu do bioder. Na dany sygnał biegnie do brzegu, przy czym przekonuje się, że woda głębsza stawia większy opór i wyraźnie utrudnia bieg.
Nauka pływania - zestaw 2
Na poprzednich zajęciach dziecko zdołało oswoić się z wodą i przekonało się, że stawia ona znaczny opór ciału poruszającemu się w niej. Nie boi się już zanurzać z głową. Będziemy je uczyć nadal nurkowania oraz swobodnego, ale jeszcze statycznego leżenia na wodzie z pomocą.
1. Wejście do wody skokiem na nogi
W pozycji stojącej na brzegu niskiego pomostu - wspięcie, przysiad i zeskok do wody na nogi. Zeskoki ćwiczymy na wodzie głębokości do bioder. Jeżeli dziecko boi się wykonać skok, wtedy opiekun stojący z boku asekuruje je podając mu rękę. Skoki do wody są doskonałymi ćwiczeniami odwagi i orientacji w wodzie.
2. Żerujący łabędź
W klęku podpartym - pochylenie się w dół i głębokie zanurzenie głowy do wody. Głowę należy zanurzać wolno, po czym spokojnie wynurzać ją bez chlapania. Po chwilowym każdorazowym wypoczynku - ćwiczenie powtórzyć kilkakrotnie.
3. Podbijanie balonika
Bawimy się z dzieckiem w podbijanie kolorowego nadmuchanego balonika uważając, aby jak najdłużej utrzymał się w powietrzu.
4. Wesoła foka
Zanurzenie się z głową w wodzie z trzymaniem dłoni nad wodą i kilkakrotne klaśnięcie w dłonie. Ćwiczenie powinno być wykonane swobodnie przy jak najbardziej rozluźnionych mięśniach. W czasie zanurzenia oczy powinny być otwarte. Nie należy zbyt długo przetrzymywać głowy pod wodą.
5. Zanurzenie piłki do wody
Dziecko próbuje zanurzyć głęboko w wodzie plastikową piłkę średniej wielkości. Przekonuje się przy tym, jak trudno tego dokonać i jak silnie woda wypiera ciało w niej zanurzone.
6. Demonstrowanie leżenia na wodzie
Demonstrujemy dziecku swobodne leżenie bez ruchu na wodzie na piersiach z twarzą zanurzoną (strzałką) i na wznak. Przed leżeniem na piersiach nabieramy powietrza do płuc i w leżeniu wolno wydychamy je do wody. Dziecko znów przekonuje się o wypieraniu przez wodę ciał w niej zanurzonych.
7. Holowanie leżącego na plecach
Dziecko swobodnie kładzie się na wznak na wodzie (podtrzymujemy je miękko za głowę). Zwracamy uwagę, żeby ciało było jak najbardziej rozluźnione (ryc. 1). Dziecko powinno mieć przekonanie, że leży tak swobodnie jak w łóżku.
Ryc. 1
 |
8. Dowolne pływanie
Dziecko próbuje samodzielnie kłaść się na wodzie na plecach lub piersiach i pływać, jak potrafi.
Nauka pływania - zestaw 3
Kiedy dziecko już jest dostatecznie oswojone z wodą, przechodzimy do nauki pływania - początkowo na wznak, a potem na piersiach. Dziecko ćwicząc w wodzie o głębokości powyżej bioder starać się będzie nie tylko utrzymać na niej, ale też pływać przy pomocy najprostszych ruchów ramion i nóg.
1. Wśliznięcie się do wody na nogi
W siadzie na niskim pomoście wsparcie się na dłoniach i obsunięcie na nogi do wody sięgającej dziecku do pasa.
2. Gotująca się woda
Głęboki wdech, zanurzenie twarzy i wypuszczenie powietrza do wody. Przy powolnym wydechu na powierzchni wody tworzą się bańki i woda zaczyna bulgotać jak w czajniku.
3. Nurek
Głęboki przysiad, zanurzenie się z głową pod wodę na kilka sekund i dotykanie dna palcami rąk. To samo z wydobywaniem piasku lub specjalnie wrzuconego kamienia. Należy zwrócić uwagę na swobodne, bez chlapania, zanurzanie i wynurzanie się z wody. Ze względów zdrowotnych nie należy pozwalać na dłuższe pozostawanie pod wodą (małe dzieci lubią się tym popisywać i współzawodniczyć między sobą).
4. Wyskakujący z wody szczupak
Głęboki przysiad do zanurzenia się po szyję, odbicie się obunóż, wysoko w przód z rękami wyciągniętymi przed sobą do chwilowego zawiśnięcia w wodzie przodem (ryc. 2).
5. Półzawiśnięcie w wodzie na wznak
Stojąc naprzeciw dziecka chwytamy je oburącz za ręce. Dziecko rozluźnia mięśnie całego ciała, wygina się w lędźwiach i miękko układa się na plecach na wodzie. Dla ułatwienia ułożenia się na plecach ugina nogi w kolanach opierając się palcami stóp o dno. Kiedy swobodnie leży na plecach z nogami opuszczonymi i opartymi o dno, pojedynczo zwalnia ręce z chwytu i opuszcza je na wodę leżąc samodzielnie na niej w półzawiśnięciu, z możliwością swobodnego oddychania (ryc. 3).
6. Pływanie na wznak z pomocą
Trzymając za głowę dziecko leżące na wodzie na wznak, holujemy je lekko, podczas gdy dziecko wykonuje dłońmi ruchy wiosłujące, zagarniając wodę na boki ciała.
7. Samodzielne pływanie na wznak
Dziecko samo stara się przyjąć w leżeniu na wodzie pozycję półzawiśnięcia na wznak i płynąć zagarniając dłońmi wodę na boki ciała.
8. Dowolne pływanie
Stojąc blisko dziecka dajemy mu swobodę w ćwiczeniu pływania na wznak i na piersiach.
Nauka pływania - zestaw 4
Dziecko już zupełnie swobodnie leży na wodzie na wznak, jednak gorzej jest z leżeniem na piersiach. Dalsze zajęcia poświęcimy głównie nauce elementarnego pływania zarówno na wznak, jak i na piersiach. Jeżeli tylko jest sposobność, należałoby pokazać, jak pływają pieski i inne zwierzęta.
1. Słupek
Z przysiadu wyskok w górę nieco do przodu z wymachem ramion w pion. W momencie zanurzania ramiona opuścić w dół (ryc. 4). Skok wykonuje się do wody głębokości do ramion.
2. Holowanie na piersiach
Trzymając za ręce dziecko leżące na wodzie na piersiach holujemy je do przodu. Mięśnie dziecka swobodnie rozluźnione. Rolę holującego może też spełniać dziecko współćwiczące (ryc. 5).
3. Poślizg - strzałka
Z odbicia się palcami nóg od dna - swobodne, bez chlapania, ułożenie się na wodzie z rękami wyciągniętymi w przód (ryc. 6).
4. Elementarne pływanie na wznak
Półzawiśnięcie na wznak i swobodne ruchy zagarniające wodę na boki ciała. Po chwilowym pływaniu za pomocą rąk dziecko dołącza jeszcze pracę nóg. Nogi wykonują naprzemianstronne ruchy w dół i w górę. W czasie ruchu w dół noga lekko zgięta w kolanie, w czasie ruchu w górę - wyprostowana. Stopy powinny być rozluźnione i swobodnie wyprostowane. Ruch nogi w górę jest energiczniejszy od ruchu w dół (ryc. 7). Uwaga: ruchy nóg należy przećwiczyć na lądzie.
5. Korek
Dziecko parokrotnie zanurza korek w wodzie i obserwuje, jak po zwolnieniu chwytu woda wyrzuca go na powierzchnię. Kiedy zapoznało się już z tą właściwością wody, samo zanurza się całe pod wodą w głębokim przysiadzie i wychyla się do przodu ze swobodnym opuszczeniem rąk aż do utraty równowagi połączonej z oderwaniem stóp od dna. Po chwili woda wyprze ciało do góry i zawiśnie ono w wodzie (ryc. 
.
6. Nartnik
W staniu z ramionami w bok - wspięcie i bezwładne wywrócenie się płaskie przodem na wodę. Ciało nie tonie, lecz utrzymuje się na powierzchni wody z twarzą zanurzoną. Pozycja ta przypomina nartnika - owada żyjącego na powierzchni wody.
7. Idziemy na głębię
Trzymając dziecko za rękę idziemy z nim do miejsca, gdzie woda sięga dziecku do szyi. Potem polecamy mu, aby samo wróciło na płytszą wodę.
8. Dowolne pływanie
Dziecko wprawia się głównie w elementarnym pływaniu na wznak.
Nauka pływania - zestaw 5
Dzieci poczyniły już duże postępy w opanowaniu pływania na wznak. Obecnie położymy większy nacisk na opanowanie pływania elementarnego na piersiach.
1. Wśliznięcie się do wody na głowę
Siad na brzegu niskiego pomostu z oparciem stóp o ścianę. Uniesienie ramion nad głowę z jednoczesnym wychyleniem się do przodu aż do utraty równowagi i wpadnięcia do wody o głębokości do ramion (ryc. 9).
2. Wypoczynek w leżeniu na wodzie
Półzawiśnięcie w wodzie na wznak, ułożenie ramion nad głową. W tej pozycji same nogi unoszą się w górę i dziecko może swobodnie wypoczywać leżąc bez ruchu na wodzie, jeżeli mięśnie ciała będą swobodnie rozluźniane.
3. Półzawiśnięcie w wodzie na piersiach
W staniu z ramionami swobodnie opuszczonymi w wodzie o głębokości powyżej pasa - wspięcie i bezwładne przewrócenie się na wodę na piersi bez odrywania palców nóg od dna (ryc. 10). Ćwiczenie powtórzyć kilka razy.
4. Pływanie "pieskiem"
Półzawiśnięcie w wodzie na piersiach z twarzą zanurzoną. W tej pozycji wynurzenie głowy oraz zagarnianie na zmianę rękami wody pod siebie, podobnie jak to czynią psy podczas pływania. W trakcie wiosłujących ruchów rękami odepchnięcie się palcami nóg od dna i rozpoczęcie wykonywania nimi ruchów nożycowych z nieco większym ugięciem w kolanach niż przy kraulu.
5. Dowolne pływanie
Dziecko wprawia się w pływaniu na wznak i na piersiach.
.
